Elektrownię Wodną Rutki uruchomiono w październiku 1910 roku. Była to druga z elektrowni na Raduni- dwa tygodnie wcześniej ruszyła elektrownia w Straszynie. Inwestorem był powiat kartuski, elektrownia zaś miała zasilać okoliczne tereny. Od samego początku elektrownia była przepływowo-zbiornikową. W latach dwudziestych elektrownię w Rutkach podłączono do linii 60 kV Gródek- Wybrzeże i prąd z Rutek popłynął do Gdyni, dostarczając energię niezbędną przy budowie portu i miasta. W miarę wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną rozbudowano też elektrownię. W roku 1927 przebudowano halę maszyn, w której został zainstalowany sześciocylindrowy silnik diesla o mocy 500 KM z generatorem synchronicznym o nietypowej budowie (o wirującym stojanie). Ten zespół prądotwórczy został zdemontowany dopiero w latach pięćdziesiątych ub. wieku. Silnik wy złomowano, a generator o ciekawej konstrukcji z wirującym stojanem przeniesiono do elektrowni wodnej Struga gdzie był eksploatowany do 2014 roku.
Podczas okupacji i działań wojennych do większych dewastacji i zniszczeń nie doszło, szybko przystąpiono do odbudowy i naprawy urządzeń. Pierwszy powojenny prąd z Rutek popłynął już w roku 1945.
W elektrowni zainstalowane są dwa hydrozespoły napędzane dwu wirnikowymi turbinami Francisa (tzw. bliźniacze) w poziomym układzie wału, Turbiny są sprzężone bezpośrednio z dwoma generatorami synchronicznymi o mocy pozornej 280 kVA każdy. Sumaryczny przepływ turbin wynosi 6 m3/s. Po Qinst = 3 m3/s na jednostkę. Turbiny pracują pod spadem normalnym wynoszącym H = 11,97 m. Średni wieloletni przepływ wody przez stopień wodny wynosi 3,3 m3/s. Powierzchnia zlewni 310 km2.
W elektrowni pracują do dziś w pełni sprawne hydrozespoły, stanowiące pierwotne wyposażenie obiektu, a także pozostałe elementy infrastruktury technicznej zainstalowane w trakcie i tuż po zakończeniu budowy elektrowni. Wprawdzie elektrownia przechodziła szereg modernizacji, jednakże zawsze dotyczyły one części rozdzielczo-nastawczej. Dopiero w roku 2011 przystąpiono do modernizacji części wytwórczej. Podstawowym założeniem modernizacji było zachowanie historycznego wyglądu hydrozespołów. Kolejnym krokiem było odtworzenie historycznego zespołu prądotwórczego z silnikiem diesla i oryginalnym generatorem. Prace związane z realizacją tego zamierzenia zostały zakończone w roku 2015. Ostatnim planowanym przedsięwzięciem związanym z odtworzeniem historycznego wyglądu hali maszyn jest wykonanie stałej ekspozycji oryginalnej zabudowy aparatury sterowania i przyrządów kontrolno-pomiarowych na płytach marmurowych zainstalowanych w elektrowni w czasie jej uruchamiania. Część prac z tym związana została już wykonana i duży fragment tej ekspozycji został udostępniony do zwiedzania.
| Turbina | Generator | Regulator obrotów |
| ilość turbin: 2 typ: Francis bliźniacza firma: Voith rok budowy: 1910 obroty/minutę: 300 układ konstrukcyjny: pozioma moc zainstalowana: 0,560 MW |
typ: synchroniczny firma: Siemens-Schuckert napięcie generatora: 8 kV napięcie wzbudzenia: 0,065 kV rok budowy: 1910 obroty/minutę: 300 |
typ: elektrohydrauliczny rok budowy: 2012 |
