Decyzja o postawieniu zapory i budynków elektrowni wodnej Łyna, poniżej połączenia rzeki Łyna i Wadąg zapadła na sesji rady miejskiej Olsztyna wiosną 1904 roku. Zgoda na budowę obiektu została wydana przez Okręgową Komisję Powiatu Olsztyn w roku 1905. Już w 1907 roku nastąpiło uruchomienie elektrowni. Jej budowa kosztowała 900 tyś. marek.
Pracujące w niej trzy turbiny Francisa o łącznej mocy 375 kW zaopatrywały w prąd mieszkańców miasta i zajezdnię tramwajową w Olsztynie. W pierwszym kwartale działania Elektrowni energia elektryczna była dostarczana 362 odbiorcom indywidualnym. Po dziesięciu latach działania hydroelektrownia Łyna miała dwa tysiące odbiorców. Wzrost zapotrzebowania na energię spowodował, że moc elektrowni nie zaspokajała potrzeb Olsztyna. W 1927 roku postanowiono podnieść wydajność elektrowni. Przebudowano kanały wylotowe, zdemontowano dwie z trzech turbin Francis’a i w ich miejsce wstawiono nowocześniejsze turbiny Kaplan’a. Elektrownia od samego początku swego istnienia została wyposażona w przepławkę dla ryb.
W czasie II Wojny Światowej wycofujący się Niemcy w styczniu 1945 roku zniszczyli zaporę ziemną natomiast pozostałe urządzenia ocalały. Naprawę zapory rozpoczęto w maju 1945 roku.
W sierpniu 1996 roku trwale odstawiono z ruchu hydrozespół nr 2. W 1997 roku po zdemontowaniu nieczynnego od lat 70’ hydrozespołu nr 3 uruchomiono w jego miejsce nowoczesny zatapialny hydrozespół firmy FLYGT. W roku 1999 zmodernizowano część turbinową i sterowniczą hydrozespołu nr 1. Od tej pory w elektrowni Łyna pracują dwie maszyny.
Turbina | Generator | Regulator obrotów |
ilość turbin: 1 typ: Kaplan firma: Voith rok budowy: 1927 obroty/minutę: 300 układ konstrukcyjny: pionowa moc zainstalowana: 340 kW przełyk: 9,8 m3/s |
typ: SFW 500g-300, synchroniczny firma: SIEMENS-Schuckert napięcie generatora: 5,25 kV napięcie wzbudzenia: 0,1 kV rok budowy: 1927 obroty/minutę: 300 |
typ: elektrohydrauliczny rok budowy: 1999 |
Turbina | Generator | Przekładnia |
ilość turbin: 1 typ: Kaplan śmigłowa firma: FLYGT, Szwecja rok budowy: 1997 obroty/minutę: 223 układ konstrukcyjny: pionowa moc zainstalowana: 520 kW przełyk: 9,95 m3/s |
typ: 935-000-1039, asynchroniczny, zatapialny zespolony z turbiną i przekładnią firma: FLYGT napięcie generatora: 0,4 kV rok budowy: 1996 obroty/minutę: 1005 |
typ: zębata, planetarna, i=4,5 firma: FLYGT rok budowy: 1996 |