Elektrownia Szczytowo- Pompowa (ESP) w Żydowie została wybudowana w 1971 r. jako pierwsza tego typu w Polsce i jedyna usytuowana pomiędzy dwoma naturalnymi jeziorami odległymi od siebie ok. 1,5 km, gdzie różnica poziomów pomiędzy nimi sięga aż 82 m. Elektrownia w Żydowie pełni rolę szczytowego źródła energii w przypadku jej nagłego lub wysokiego zapotrzebowania. Oznacza to, że w razie nagłego niedoboru mocy, elektrownia uruchamiana jest do pracy turbinowej, jeśli zaś nagle nastąpi nadmiar mocy, elektrownia podejmuje pracę pompową. Elektrownia ta stanowi naturalny magazyn energii. Moc zainstalowana to 167 MW, na które składa się praca 3 turbozespołów - z turbinami Francisa i generatorami Skoda Pilzno.
ESP Żydowo to jedna z najstarszych tego typu elektrowni w kraju. Od momentu budowy obiektu w 1971 roku nie był on poddawany gruntownej modernizacji aż do roku 2007, kiedy jego właścicielem została spółka z Grupy Energa (wtedy Energa Hydro). Celem rozpoczętej wówczas inwestycji było doprowadzenie elektrowni do stanu umożliwiającego wieloletnią eksploatację, oraz uatrakcyjnienie oferty rynkowej.
W 2013 r. Energa Hydro zakończyła kolejną modernizację ESP Żydowo. W efekcie wartej ponad 116 milionów złotych inwestycji moc osiągalna elektrowni wzrosła o 10 MW(do obecnej mocy - 167 MW), a sprawność turbin w ruchu pompowym osiągnęła poziom 93 proc. Szacuje się, że dzięki modernizacji elektrownia będzie mogła pracować przez kolejne 30 lat.
Turbozespół nr 1
Turbozespół nr 2
Turbozespół nr 3
Zbiornik górny - jezioro Kamienne
Zbiornik dolny - jezioro Kwiecko
Elektrownie szczytowo-pompowe pełnią funkcję akumulatorów magazynujących energię. Dlatego też, są one niezbędne w przypadku awarii bądź zakłóceń systemu elektroenergetycznego. W czasie, kiedy w systemie występują nadwyżki mocy elektrycznej, np. w tzw. dolinie nocnej, elektrownia pobiera ją z sieci i pompuje wodę ze zbiornika dolnego do zbiornika górnego, w którym energia jest gromadzona w postaci energii potencjalnej wody. W okresie wysokiego zapotrzebowania na moc i energię elektryczną w systemie- np. w tzw. szczycie rannym lub wieczornym- elektrownia wykorzystuje zgromadzoną w zbiorniku górnym wodę do napędu urządzeń produkujących energię elektryczną.
Dodatkowo elektrownia szczytowo-pompowa bierze udział w pokrywaniu szybkich zmian obciążenia w systemie elektroenergetycznym poprzez dostosowanie mocy generacji do potrzeb systemu. Dzięki temu obiekty te są dla operatora systemu elektroenergetycznego cennym narzędziem regulacyjnym pomagającym utrzymać częstotliwość i poziom napięcia sieci na właściwym poziomie.
W Polsce elektrownie szczytowo-pompowe stanowią główne źródło mocy wśród elektrowni wodnych (1350MW z 2100MW łącznej mocy). Najbardziej znane polskie elektrownie szczytowo-pompowe to Żarnowiec, Porąbka–Żar, Solina i właśnie Elektrownia Żydowo.
